Carmeltazite - khoáng vật mới ở Israel

Hiện nay, trên Trái Đất có hơn 5500 khoáng vật đã xác định và mỗi năm có thêm khoảng 100 khoáng vật mới được tìm ra. Hầu hết chúng có hình dạng không quá đặc sắc, tinh thể quá nhỏ để dùng làm trang sức hoặc quá hiếm để dùng trong công nghiệp.

Tháng 1, năm 2019, Hội đồng khoáng vật quốc tế (International Mineralogical Association) đã xác nhận Carmaltazite là một loại khoáng vật mới. Khoáng vật này bao gồm các nguyên tố Titan, Nhôm và Zirconi, và được đặt tên theo ngọn núi Carmel nơi phát hiện ra nó.

Carmaltazite được tìm thấy trong Corundum, một loại oxit nhôm, nằm trong đá núi lửa ở huyện Haifa, phía Bắc Israel. Thành phần bao gồm oxit-zirconi-nhôm-titan, với các nguyên tố vết scandium, calcium and magnesium trong cấu trúc tinh thể. Tỉ trọng lý thuyết tính theo cấu trúc tinh thể là 4.12g/cm³, lớn hơn kim cương (3.52g/cm³). Nhưng điều này không đồng nghĩa với việc nó có độ cứng cao hơn kim cương như các phương tiện truyền thông đã đưa tin. Thật kỳ lạ, công thức hóa học của nó giống với Allendeite - một loại khoáng vật được xác định lần đầu tiên trong thiên thạch Allende, một thiên thạch đá rơi vào ngày 8 tháng 2 năm 1969, ở bang Chihuahua của Mexico.

Cấu trúc tinh thể Carmeltazite. Công thức hóa học ZrAl₂Ti₄O₁₁.

Carmeltazite và khoáng vật chứa nó corundum rất có thể được hình thành gần ranh giới lớp vỏ và manti của Trái đất, ở độ sâu gần 18 dặm. Dưới áp suất và nhiệt độ cao, đá nóng chảy một phần giải phóng chất lưu, phản ứng tạo thành khoáng vật mới. Sau đó, các tinh thể Corundum chứa Carmeltazite được vận chuyển qua các lỗ thông núi lửa vào lớp vỏ trên của Trái Đất. Sáu mươi lăm triệu năm trước, núi lửa đã phun trào dung nham và luồng hơi nước tràn ngập khu vực này tạo ra các lớp trầm tích dày của dăm kết núi lửa và tuff. Carmeltazite được tìm thấy dưới dạng các mạch có màu gần như đen đến xanh đậm với ánh kim loại trong các tinh thể giống như sapphire màu xanh lớn hơn nằm trong các đá núi lửa. Viên đá lớn nhất được phát hiện cho đến nay có trọng lượng 33,3 carat (0,25 oz).

Công ty khai thác Shefa Yamim có kế hoạch đưa ra thị trường khoáng sản mới là "Carmel sapphire". Hiện tại, trữ lượng của Carmeltazite lớn đến mức nào vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, Shefa Yamim cho rằng có thể có nhiều đá được tìm thấy khi khai thác đá núi lửa trên núi Carmel. Vì giá đá quý thường dựa trên độ hiếm của chúng, khoáng sản mới được phát hiện này có tiềm năng có giá trị hơn kim cương.

Theo: Forbes